اقتصاد دانش بنیان

سفر به گذشته و آینده محقق میشود؟

پس از انجام مجموعهاي از محاسبات پيچيده، يکي از محققان دانشگاه بريتيش کلمبيا به مدلي رياضي دست يافته که به گفته خودش ميتواند پايه ماشين زمان قرار بگيرد. دکتر بن تيپت، استاد رياضيات و فيزيک در دانشکده اوکاناگان دانشگاه بريتيش کلمبيا به تازگي مقالهاي منتشر کرده که در آن به امکان سفر در زمان پرداخته است. حوزه تخصص او را نسبيت عام اينشتين، سياهچالهها و گاهي بحث در ژانر علمي - تخيلي تشکيل ميدهد. با کمک علم رياضي و معادلات فيزيکي او فرمولي را کشف کرده که چگونگي سفر در زمان را تشريح ميکند. دکتر تيپت ميگويد: «بيشتر مردم تصور ميکنند سفر در زمان قسمتي از ژانر علمي - تخيلي در هاليوود است و ما علاقه داريم فکر کنيم از آنجا که اين کار را هر روز و به صورت معمول انجام نميدهيم، در واقع امکان ناپذير است؛ اما من و بسياري از همکارانم از امکانپذيري سفر در زمان حداقل روي کاغذ اطمينان داريم.»

از زماني که نويسنده شهير انگليسي، هربرت جورج ولز در سال 1885 رمان هيجانانگيز ماشين زمان را منتشر کرد، عده زيادي به ايده سفر در زمان علاقهمند شدند و حتي در جامعه علمي در دنيا بحثهايي بين دانشمندان در تاييد و رد مفهوم و امکان سفر در زمان درگرفت. در سال 1915 آلبرت اينشتين نظريه نسبيت عام را ارائه و در آن اعلام کرد که حوزه هاي گرانشي به دليل اختلال در  بافت فضا - زمان ايجاد ميشوند. بيش از صد سال بعد، تيم بين المللي سازمانهاي پژوهشي فيزيک و گروههاي تحقيقاتي به نام همکاري علمي ليگو (LIGO) اعلام کردند که موفق شدهاند امواج گرانشي ناشي از برخورد سياهچاله ها را در فاصله بسيار دور (ميليارد سال نوري) تشخيص دهند و به اين ترتيب تئوري اينشتين ثابت شد.

دکتر تيپت ميگويد: «تقسيم فضا به سه بعد و وجود زمان در يک بعد جداگانه براي خود، صحيح نيست. چهاربعد به صورت همزمان بايد در نظر گرفته شوند، به صورتي که جهات مختلف به شکل تسلسل فضا - زمان به يکديگر مرتبطند.» بر پايه تئوري اينشتين، دکتر تيپت عقيده دارد خميدگي در فضا - زمان دليل خميدگي مدار چرخشي سيارات است. در تسلسل فضا - زمان به صورت صاف و بدون خميدگي، سيارات و ستارگان بايد در خطوط مستقيم حرکت کنند. در مجاورت يک ستاره غولپيکر هندسه فضا - زمان دچار پيچيدگي ميشود و مسير مستقيم سيارات اطراف هم از آن تبعيت ميکنند و به دور ستاره پيچ ميخورند. جهت زمان روي سطح فضا - زمان خميدگي نشان ميدهد. مدارکي در دست است که از کند شدن زمان در اطراف مدار يک سياهچاله حکايت ميکند و اين کاهش در فاصلههاي نزديکتر به سياهچاله افزايش مييابد. مدل ماشين زمان او از انحناي فضا - زمان براي خم کردن زمان و ايجاد راهي براي گذر مسافران زمان بهره ميبرد، ولي نه به صورت مستقيم؛ به اين ترتيب ميتوان به گذشته سفر کرد. اگرچه روي کاغذ توصيف مکانيسم کارکرد چنين ماشيني ساده به نظر ميرسد، اما حتي خود تيپت هم شک دارد روزي امکان ساخت مدل ماشين زمان او ميسر شود.

دکتر تيپت شرح ميدهد: «ولز واژه ماشين زمان را در رمان خود در اواخر قرن 19 ميلادي به شهرتي جهاني رساند و سبب شد اين ايده در ذهن مردم دنيا شکل بگيرد که براي سفر در زمان به نوعي ماشين يا محفظه اي جعبه مانند نياز است که با فشردن دکمه يا اهرمي به زماني در گذشته يا آينده سفر ميکنيم. اگرچه از ديدگاه فيزيک سفر در زمان امکانپذير به نظر ميرسد، اما از ديدگاه عملي ساخت يک ماشين زمان اگر نگوييم محال، بسيار دشوار خواهد بود. به عنوان مثال جنس بدنه چنين ماشيني احتمالا روي کره خاکي ما يافت نخواهد شد، زيرا بايد بتواند فضا - زمان را خم کند.»

آنچه تيپت ابداع کرده، مدلي رياضي به نام «دامنه بيدليل سفرپذير عقبگرا در فضا - زمان يا TARDIS» نام دارد. او مدل ابداعي خود را به حبابي تشبيه ميکند که مسافران را در زمان به جلو يا عقب سوق ميدهد. اين حباب بايد با سرعتي بالاتر از نور حرکت کند تا بتواند در زمان به عقب برود. او ميگويد: «مطالعه فضا - زمان شگفت انگيز و همزمان بسيار دشوار و مشکل زاست. از سال 1949 تلاشهايي براي درک سفر در زمان صورت پذيرفته و آنچه در اين مدل ميبينيد، در واقع ادامه همان مسير است. 

منبع: مجله دانش بنیان